Teknoloji meraklıları mutlaka daha önce Apple’ın ibeacon protokolünü duymuşlardır. 2012 yılında ibeacon patent bilgileri ilk kez açığa çıktığında “kapalı ortam GPS sistemi” olarak anlaşılmıştı. 2013 yılının ikinci yarısında Apple aslında bir bluetooth yazılımı olan programı resmen devreye soktuğunda yine daha çok kapalı alanda konum belirleme özelliğiyle bir nevi pazarlama tekniği olarak düşünülmüştü.

Bunun nedeni Apple’ın Amerika’da ki tüm Apple mağazalarına ibeacon teknolojisini yerleştirip, mağazaya göre kullanıcı ile iletişimi sağlayarak mağaza ve ürün odaklı bilgi veriyor olmasıydı. Ama görünen o ki, ibeacon benim de beklentilerimin aksine çok daha fazla fonksiyona sahip olacak gibi gözüküyor. Hatta bir türlü işlev kazanmayan NFC’ye rakip olabilir. Daha doğrusu NFC’nin yapamadığını ve çok daha fazlasını yapabilir. Kısaca anlatmaya çalışalım.

ibeacon nedir?

ibeacon, Apple’ın blootooth 4.0 protokolü ile yazdığı bir alıcı-verici programı. Bu yazılım iki bluetooth cihazının hem alıcı hem verici olarak çalışması ile aralarında başta konum belirleme özelliği ile iletişim kurmasına izin veriyor.

ibeacon hangi cihazlarda çalışıyor?

Bluetooth 4 teknolojisi ile çalışan tüm cihazlarda ibeacon hem alıcı hem de verici olarak kullanılabilir. iOS cihazlarına bakacak olursak; iPhone 4S ve sonrası, iPad 3 ve sonrası, iPod touch 5, iPad mini ve iPad mini retina. Ve de şimdi burada sayamayacağım bir çok Android cihazı.

ibeacon’un kullanılabilmesi için nasıl bir sistem gerekli?

Yukarıda da bahsettiğim gibi ibeacon bir yazılım. Yine yukarıda bahsettiğim cihazlara ulaşabilmek için bu sistemi kullanmak isteyen şirket veya kişilikler bluetooth 4 vericiye sahip olması gerekiyor. Şu an Apple saat pili formatında ve USB çubuğu olarak isteyen şirketlere bu teknolojiyi satıyor. Ayrıca zaten bluetooth 4.0 donanımına sahip olan bilgisayar sistemleri için de sadece yazılımı yükleyerek de bu teknolojiye sahip olmak mümkün.

Şu andaki sistem itibarı ile bu teknolojiyi kullanmak için bir uygulama indirmek ve iletişimi kabul etmek gerekiyor. Tabi bluetooth’un da açık olması gerekiyor.

ibeacon ve NFC

• Aslında bu iki teknoloji birbirinden çok faklı. Gerek donanımsal gerekse yazılımsal çalışma prensipleri farklı. Ancak ikisinin de yapmak istediği şey aynı. Alternatif bir ödeme sistemi oluşturmak ve kullanıcıyla güvenli bir bağlantı oluşturarak kişisel iletişim kurabilmek.

• NFC için alıcı cihazlarda NFC mikro işlemcisi bulunması gerekiyor ve verici olarak ise şirketlerin önemli bir donanımsal yatırım yapması gerekiyor. ibeacon kurulumu ise neredeyse bir yazılım kurmak kadar basit. Her iki teknoloji kullanımında da kullanışlı bir uygulama yapmak ve bunu kullanıcının telefonununa indirmesine ikna etmek gerekiyor.

• NFC kullanımı için cihazın aktif olması ve iletişim kurulacak verici ile birbirine dokunmaları gerekiyor. ibeacon ise cihaz açık olduğu sürece aynı mesaj iletilerinde olduğu gibi “push” teknolojisi ile çalışıyor.

• NFC maksimum 20cm civarı içinde çalışıyor ama ideal kullanım alanı aslında 4cm. Zaten iki cihazının birbirine değmesi gerektiği için bu büyük bir sorun değil. iBeacon ise 50m civarında 100% verimle çalışıyor.

• Bluetooth teknolojisi NFC’in kullandığı pilin yarısından bile daha az pil harcaması yapıyor.

• ibeacon iki cihaz arasındaki mesafeyi santimlerle ölçülecek oranda hesaplıya biliyor. NFC ise şu an itibarı ile böyle bir yapıya sahip değil ve zaten 20cm’ten uzakta çalışmadığı için bunun bir mantığı da yok.

NFC her ne kadar bazı bilgi alışverişi işlemleri için kullanılsa da asıl ödeme işlemi yapma stratejisi ile yaratılmış bir sistem. Zaten kullanımı her ne kadar az olsa da özellikle Amerika’da %99 oranında ödeme işlemleri için kullanılıyor. ibeacon şu an için bir ödeme yapma işlevine sahip değil. Ama bunun olmaması için hiç bir neden yok. Daha doğrusu aslında neden çok; böyle bir ödeme sistemi olunca araya bankalar girdiği için, Apple da bunu bedavaya yapmayacağı için nasıl bir komisyon paylaşımı olacağı işleri karıştırıyor. Bunu kullanıcıya yansıtmak da asıl satışı yapan şirketlerin işine gelmeyeceği için şimdilik ibeacon ile ödeme yapma işlevi bulunmuyor. Ama yanlış anlaşılma olmasın NFC’de de durum aynı. Ancak NFC kullanımı neredeyse 100% Android ile sınırlı olduğu için ve de Anroid kısmen açık bir platform olduğu için Google şimdilik NFC ile yapılan ödemelerden bir komisyon alma girişiminde bulunmuyor.  Apple mutlaka bu konuda bazı girişimlerde bulunacaktır. Hatta bundan yaklaşık iki sene önce Apple’ın ibank adıyla bankacılık sistemini gireceği konuşuluyordu. Öyle ki o zaman ki dedikodular Apple’ın sırası ile parmak izi, NFC donanımı ve son olarak da ibank sistemi kuracağını ve bu şekilde birebir ve güvenli ödeme sistemi sunacağını iddia ediyordu. Parmak izi iPhone 5S ile hayatımıza girdi. NFC yerine ibeacon geldi. Sırada ibank olabilir mi?

ibeacon nerelerde kullanılabilir?

Bana bu haberi yazma ihtiyacını hissettiren şu videoya bir göz atmanızı tavsiye ediyorum. Bu bir tasavvur değil, önümüzdeki aylarda satışa çıkacak bir ürün. Merkezi ısıtma sistemi telefonunuzun hangi odada olduğuna göre ısıyı ayarlıyor.

Amerika’da kimi süpermarketler çoktan bu sistem ile müşterilerine indirim kuponları ve alışveriş bilgileri mesajları göndermeye başlamış bile. Ama yakın gelecekte reyonlara bile ibeacon vericileri yerleştirmek suretiyle direk önünden geçtiğiniz ürün bazlı pazarlama yapmayı planlayan şirketler var. Örneğin, içeceklerin önünden geçerken telefonunuza “bugün kolalarda % 10 indirim var” şeklinde bir mesaj alabilirsiniz. Ya da alışveriş listende kola var şeklinde bir uyarı.

ibeacon ile imkanlar sınırsız gibi. Ülkemizde bu alana kimin ilk yatırım yapacağını merakle bekliyoruz. Ve tabi haberimiz olur olmaz okuyucularımıza da duyuracağız.