iOS aygıtlarını (ve aslında Lityum pillerini) kullanan her türlü cihazı çevreleyen birçok efsanevi ve hatta benim de net olarak inandığım bir çok yanlış bilgiye sahibiz. Bu araştırma yazısıyla bu bilgileri tazelemeye çalışacağım. Yazının detayları sizi sıkacak gibiyse ve dediklerime körü körüne inanmak sizi rahatsız etmiyorsa yazının sonunda “Peki genel şarj “kuralları bu durumda nedir?” kısmına atlayabilirsiniz 🙂

Öncelikle şunu söyleyelim; beynimizin en derin yerlerine yerleşen bu yanlış ve doğruluğunu kaybetmiş bilgiler Nickel-Kadmiyum veya Nikel-Metal-Hidrür pilleri gibi daha eski teknolojiler için verilen tavsiyelerden kaynaklanıyor. Bu bilgilerin neredeyse hiçbiri Lityum için geçerli değil ve NiCd ve NiMH teknolojilerinden bize miras kalan bazıları aslında modern pil teknolojisine zararlı. O yüzden de bu yazıyı kale almanızı tavsiye ediyorum.

Beni bu araştırmaya iten diğer nokta ise iPhone 8 ve iPhone X ile gelen Qi yani kablosuz şarj ve hızlı şarj özellikleriyle istemeden de olsa şarj alışkanlıklarımın değişmesi ve bunların cihazı ne kadar etkilediğini merak etmem oldu.

Öncelikle bilmemiz ve anlamamız gereken şeyler:

• Bir iOS cihazında “şarj cihazı” cihaza dahildir. Yani duvara taktığımız fiş ve duvara takılan fişleri telefona bağlayan kablolar aslında şarj cihazları değil. Bunlar sırf bir akım kaynağı ve elektriği sırasıyla telefona ulaştırmanın bir yolu.
• Lityum pilini tamamen boşaltmak, bir kez bile olsa, aslında telefonun pil ömrü için  hiç de iyi bir şey değil. Bu noktada şunu ekliyeyim hemen; aslında cihazınız % 0’a bile düşüp kapandığında tamamen boşalmış olmuyor. Yazılım şarj tamamen bitmeden önce cihazı kapatarak cihazın pilinin tamamen boşalmasını önlüyor.
• Aynı şekilde, pilin depolayabileceği azami şarj % 100 değildir; yazılım aşırı şarjı önlemek için pil dolmasına az bir miktar kala şarj etmeyi durdurur.
• Yapabileceğiniz en kötü şey pilin % 0’a kadar boşaltılmasıdır. Sıfır noktasına bir şekilde ulaştığınızda ve cihazınız kapandığında eğer cihazınızı uzun süre şarjsız bırakırsanız bu bataryanın tamamen enerjisiz kalmasına ve tekrar hiç doldurlamamasına neden olabilir. Bu yüzden iPhone ve ya iPad’leriniz sıfır şarja düşer ve kapanırsa saatler içinde tekrar şarj etmeye dikkat edin. Ve periyodik olarak şarj etmeden telefonunuzu hiçbir zaman haftalarca veya aylarca kullanılmamış bırakmayın. Apple eğer cihazınızı uzun süre kullanmayacaksanız % 50’ye kadar doldurup öyle kapatmanızı tavsiye ediyor. Pil performansı iyi durumda olan bir iPhone aylarca kapalı olarak kalabilir ve tekrar açıldığında eskisi gibi çalışmaya devam edebilir ancak bu tür durumlarda hiç açılmama ihtimali de oldukça yüksek.
• iOS cihazınızı şarj etmek için yalnızca yüksek kaliteli USB güç kaynakları kullanın. Apple’ın kendi ürettiği kabloları almak zorunda değilsiniz ama ucuz USB kaynaklarından da uzuk durun. Çünkü bu kablolar hem telefona zarar verebilir hem de başka sağlığı tehdit eden riskler oluşturabilir. (Özellikle Çin’den gelen çakma kablolar genellikle gerekli akım testleri ve kalite kontrolünden geçmediği için en büyük riski oluşturuyor)
• Güç kaynağının bir iPhone şarj etmek için en az 1 amper ve bir iPad’i şarj etmek için 2 amper sağlaması gerekir. Bununla birlikte, bu değerlerden fazlasını sağlayabilen bir güç kaynağı kullanmakta fayda var; dahili pil şarj cihazı sadece ihtiyaç duyulan kadar elektrik akımına izin verecektir. Örneğin, iPhone’unuzu bir iPad USB adaptörü ile güvenli bir şekilde şarj edebilirsiniz.
• iOS cihazları, yaklaşık % 75’e ulaşana kadar hızlı şarj olur; bu orandan sonra aşırı şarjı önlemek için oran yavaşlar. Dolayısıyla, cihazınızın çok hızlı bir şekilde % 75’e (muhtemelen 2 amper ile bir saatin altında) ulaşması normaldir. Ancak tam şarj olması birkaç saat sürebilir.

Peki genel şarj “kuralları” bu durumda nedir?

En basit olanı, istediğiniz zaman, istediğiniz kadar şarj etmenizdir. Bu kadar basit. Şarj etmeden önce cihazın tamamen boşalmasına izin vermenin hiçbir yararı yoktur (bunu düzenli olarak yapmaksa çok ama çok zararlı bir durum). Güç kaynağından çıkarmadan önce % 100’ü de görmeyi beklemeye gerek yok. Örneğin iPhone’unuz % 40’a düştüğünde gönül rahatlığı ile şarja takabilirsiniz. Aynı şekilde % 80’e ulaştığında da şarjdan alabilirsiniz ve bunun cihazlarınıza hiçbir zararı yoktur.

Aslında yapabileceğiniz en güzel şey telefonunuzu gece boyunca ve her gece şarj etmektir. Otomatik olarak % 100’de duracağı için aşırı yükleme yapma riski yok.

Şarj edilmeden önce bataryanın azalamasın beklemek de pilin ömrünü uzatmıyor. Şarja başlarken cihazınızın % 5, % 10 veya % 50 olup olmadığı da önemli değildir. O yüzden telefonunuzu şarj cihazına taktığınızda şarj durumuna bakılmaksızın gece boyunca şarj etmek en basit ve doğal yöntem.

iPhone pillerinin ömrü ne kadar?

Ortalama olarak bir iPhone’daki pil ömrü % 80 pil kapasitesine kadar 600 tam devir şarjı ile derecelendirilmiştir. Ayrıca yaklaşık 5 yıllık bir yaş sınırı vardır. Bir “tam şarj döngüsü” % 100’den % 0’a ve tekrar % 100’e kadar şarj anlamına gelir. Ancak örneğin telefonunuzu % 75’deyken şarj ederseniz bu şarj döngüsünün sadece 1/4’ü olur! Bunu 4 kez yaparsanız bir tam şarj döngüsü sayılır. Bu nedenle şarj kablosunu telefonunuza takma sayısıyla şarj ömrünün hiçbir ilgisi yoktur. Bu örneği baz alarak her zaman % 75 oranında itibaren telefonunuzu şarj uygularsanız 2.400 kez telefonunuzu şarj etmiş olursunuz ve o zaman bile tam döngü ile pil şarj sayısı kapasitesinin % 20’sine erişmiş olursunuz.

Son not ve tavsiye

Telefonların pillerinizin bozulmasının asıl nedeni ucuz kablo ve fiş kullanımı, su ve toz koruması olmayan iPhone’larda nem, ıslaklık ve hatta yüksek ısıya tabi kalması oluyor. Yazılımsal sorunlar da sık sık oluyor ama sonuçta bunların çözümleri var.

• Cihazınızı her gece % 100 şarj edin
• % 0’a düşmesine izin vermeyin
• Çakma kablo ve fişlerden kesinlikle uzak durun
• Gerektiğinde cihazınızı sık sık şarj etmekten çekinmeyin

Yolunuz açık Pil Ömrünüz uzun olsun 🙂